تحلیل عملکرد برنامه های صادرات غیرنفتی ایران

نوسانات شدید بهای نفت، غیرقابل اتکا بودن درآمدهای نفتی کشور در برنامه ریزیها و لزوم توجه به صادرات غیرنفتی را در برنامه های توسعه کشور به خوبی نشان داد . در برنامه اول توسعه فقط 8/65درصد از اهداف تعیین شده در زمینه صادرات غیرنفتی و در چهار سال اول برنامه دوم توسعه نیز فقط 5/44درصد از اهداف مورد نظر در این زمینه تحقق یافت. بی توجهی به مزیتهای نسبی کشور در زمینه صادرات ،رعایت نکردن استاندارد کیفیت و از دست دادن بخشی از بازار ، تزلزل در سیاستهای ارزی ، نداشتن اطلاعات دقیق از بازار محصولات صادراتی ، هدفگذاری های خوش بینانه و ناهماهنگی بین بخشهای مختلف از مهمترین دلایل ناکامی در دستیابی به اهداف تعیین شده درزمینه صادرات غیرنفتی به شمار می روند. مطالعات اقتصاد سنجی نشان میدهد افزایش تولید ناخالص داخلی در سالهای برنامه های اول و دوم و توسعه ، صادرات غیرنفتی را با نرخ فزاینده ای افزایش داده است و سیاست افزایش نرخ ارز به منظور افزایش صادرات باید با سیاستهای کنترل کننده قیمت همراه باشد تا اثرگذاری مطلوب را داشته باشد. همچنین تغییر ناگهانی سیاستهای ارزی تاثیری منفی بر روند توسعه صادرات غیرنفتی کشور بر جای گذاشته است. تلاش در جهت افزایش تولید ، خودداری از اتخاذ سیاستهای ارزی ناگهانی و مطالعه نشده و حفظ موازنه مطلوب بین نرخ ارز و شاخص قیمتها می تواند در زمینه توسعه صادرات غیرنفتی کشور راهگشا باشد.